เครื่องอัดลม เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ใช้ในการเพิ่มความดันของอากาศจากความดันบรรยากาศ เพื่อใช้ในงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ รวมถึงงานภายในบ้านและโรงงานขนาดเล็ก หลักการทำงานของเครื่องอัดลมเกี่ยวข้องกับการดูดอากาศจากภายนอกแล้วบีบอัดให้มีความดันสูงขึ้น ซึ่งอากาศที่ถูกบีบอัดสามารถนำไปใช้ในกระบวนการต่าง ๆ เช่น การขับเคลื่อนเครื่องมือลม การผลิตพลังงาน และการขนส่งของไหลในโรงงานอุตสาหกรรม
ในปัจจุบันเครื่องอัดลม เป็นอุปกรณ์ที่มีความสำคัญมากในโรงงานอุตสาหกรรม แต่ก็มักประสบปัญหาเกี่ยวกับ ลมอัด ที่ได้ไม่สะอาดเพียงพอ จึงควรให้ความสำคัญกับการกรองสิ่งสกปรกต่างๆออกจากลมอัดให้มากที่สุด
เครื่องอัดลม ทําหน้าที่เป็นแหล่งผลิตพลังงานทางนิวแมติกส์ โดยเพิ่มความดันให้อากาศเครื่องอัดลมจะใช้พลังงานไฟฟ้าในการหมุน มอเตอร์ที่ใช้อัดลมเครื่องอัดลมถูกออกแบบขึ้นเพื่อทําการอัดลมที่ความดันบรรยากาศให้ได้ 1 กิโลกรัมแรงต่อตารางเซนติเมตร เรียกว่าโบลเวอร์ ส่วนเครื่องอัดลมที่ให้ความดันลม น้อยกว่า 0.1 กิโลกรัมแรงต่อตารางเซนติเมตรนั้นเรียกว่าพัดลมโดยทั่วไประบบนิวแมติกส์จะใช้เครื่องอัดลม เป็นต้นกําลัง
เครื่องอัดลมมีหน้าที่อัดอากาศให้มีความดันสูงขึ้นตามความต้องการจะขึ้นอยู่กับลักษณะงาน และต้องพิจารณาถึงความดันใช้งานและปริมาณการจ่ายลมด้วยจะเห็นได้ว่าเครื่องอัดลมเป็นแหล่งพลังงาน ที่เป็นตัวเพิ่มความดันอากาศให้มีความดันสูงและจ่ายไปยัง แหล่งที่ต้องการนําไปใช้งานโดยอาศัยมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นตัวช่วยให้เครื่องอัดลมทํางาน
หลักการทำงานของเครื่องอัดลม
เครื่องอัดลมทำงานโดยการดูดอากาศจากบรรยากาศภายนอกผ่านตัวกรองอากาศแล้วทำการบีบอัดด้วยกลไกภายในของเครื่อง อากาศที่ถูกบีบอัดจะถูกเก็บไว้ในถังเก็บอากาศหรือส่งต่อไปยังอุปกรณ์อื่น ๆ ที่ต้องการใช้งาน การบีบอัดอากาศสามารถทำได้ผ่านกระบวนการต่าง ๆ เช่น การอัดเชิงกล การอัดด้วยลูกสูบ หรือการอัดแบบโรตารี
กระบวนการบีบอัดอากาศสามารถแบ่งออกเป็น 3 ระดับหลัก ได้แก่
1. การอัดแบบขั้นเดียว (Single-Stage Compression): อากาศถูกอัดเพียงครั้งเดียวก่อนนำไปใช้งาน เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความดันต่ำถึงปานกลาง
2. การอัดแบบสองขั้น (Two-Stage Compression): อากาศถูกอัดสองครั้งโดยมีขั้นตอนระบายความร้อนระหว่างกันเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความดันสูงขึ้น
3. การอัดแบบหลายขั้น (Multi-Stage Compression): ใช้ในระบบที่ต้องการความดันสูงมาก โดยอัดอากาศผ่านหลายขั้นตอนและระบายความร้อนระหว่างแต่ละขั้น
การบำรุงรักษาเครื่องอัดลม
เพื่อให้เครื่องอัดลมทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องมีการบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ โดยมีแนวทางดังนี้
1. ตรวจสอบระดับน้ำมันหล่อลื่น สำหรับเครื่องอัดลมแบบลูกสูบและแบบสกรู
2. ทำความสะอาดและเปลี่ยนตัวกรองอากาศ เป็นระยะเพื่อป้องกันสิ่งสกปรกเข้าสู่ระบบ
3. ตรวจสอบระบบระบายความร้อน เพื่อป้องกันเครื่องร้อนเกินไป
4. ตรวจสอบรอยรั่วของระบบอัดอากาศ เพื่อลดการสูญเสียพลังงาน
เปลี่ยนชิ้นส่วนที่เสื่อมสภาพ ตามระยะเวลาที่กำหนด เช่น ซีล ยางโอริง และสายพาน
ดังนั้นถ้าต้องการให้เครื่องอัดอากาศหยุดการทำงานจะต้องปิดสวิทช์ควบคุมการทำงานของ เครื่องอัดลม หลักการทำงาน เครื่องอัดลม ก็คล้ายกับการทำงานของหม้อไอน้ำ (Boilers) ที่อาศัยแรงดันในการควบคุมการทำงานของเครื่อง โดยปรกติแล้วในบรรยากาศรอบๆโรงงานอุตสาหกรรมนั้นมักจะมีอนุภาคเล็กต่างๆเช่น ไอระเหยของน้ำมัน, ฝุ่นละอองต่างๆ ปะปนอยู่กับบรรยากาศ ซึ่งอนุภาคเหล่านี้มักจะทำให้ระบบลมอัดมีปัญหาตามมา ดังนั้นเราต้องเลือกใช้ระบบ Air filter ให้เหมาะกับการใช้งานของระบบลมอัด
เครื่องอัดลม เป็นอุปกรณ์สำคัญที่มีบทบาทในหลายอุตสาหกรรม โดยมีหลายประเภทให้เลือกใช้ตามความต้องการ การเลือกเครื่องอัดลมที่เหมาะสมและการบำรุงรักษาอย่างถูกต้องจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและลดต้นทุนการดำเนินงานในระยะยาว หากต้องการใช้งานเครื่องอัดลม ควรพิจารณาความต้องการของระบบและเลือกประเภทที่เหมาะสมเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด